Rồi một ngày Việt Nam sẽ có dân chủ. Trách nhiệm của những người Việt có hiểu biết là góp phần nhằm dựng xây nên một chế độ dân chủ tốt cho quê hương. Vậy đâu là những nguyên tắc nhằm đảm bảo một hệ thống dân chủ tốt, theo nghĩa đó là một hệ thống chính trị đảm bảo các quyền tự do của nhân dân, nó ổn định và làm được việc, nhằm đóng góp vào sự thịnh vượng của quốc gia?
Dưới đây là 5 nguyên tắc cho một hệ thống chính trị như vậy:
Một, chế độ chính trị phải có khả năng giúp ngăn ngừa sự hình thành một chế độ độc tài mới;
Hai, chế độ phải giúp ngăn ngừa xảy ra các cuộc đảo chính;
Ba, chế độ bảo đảm một chính quyền ổn định và làm được việc;
Bốn, chế độ có khả năng ngăn ngừa sự thực thi các chính sách tồi dở;
Năm, chế độ giúp kéo dài sự cầm quyền của một chính phủ thành công.
Bạn sẽ hỏi rằng liệu trên thế giới có một hệ thống chính trị nào được thiết kế nhằm đảm bảo 5 nguyên tắc trên và nó đã được thực tiễn chứng minh?
Câu trả lời là có, và đó là mô hình nghị viện liên bang của Đức hiện nay. Đức là nước có dân số và diện tích quốc gia tương đương Việt Nam. Đức cũng có một lịch sử phức tạp. Họ đã từng cố gắng xây dựng một chế độ dân chủ với nền Cộng hoà Weimar để rồi cuối cùng nền cộng hoà này thất bại, tạo ra chế độ phát xít. Rút kinh nghiệm từ đó, họ xây dựng nên một chế độ cộng hoà mới nhằm tránh lặp lại sai lầm cũ. Nước Đức cũng chịu cảnh phân chia ý thức hệ Đông Đức - Tây Đức trong xã hội, nhưng cuối cùng nhờ ở hệ thống chính trị liên bang tản quyền mà họ lại có thể dung hoà các ý kiến khác biệt để chung tay dựng xây nên đất nước.
Vậy liệu Việt Nam có thể tham khảo từ mô hình của Đức để dựng xây nên cho mình một mô hình dân chủ không?
Chắc chắn là có. Không ai phải phát minh lại cái bánh xe. Và chuyện Việt Nam học hỏi và áp dụng nhiều phần của mô hình Đức là điều nên làm, nhất là khi mà đó là một mô hình đã chứng tỏ sự thành công theo như hoạch định của những nhà thiết kế hệ thống chính trị ban đầu.
Và nếu bạn quan tâm đến mô hình chính trị nghị viện liên bang của Đức và chuyện làm sao nó có thể áp dụng cho Việt Nam thì mời bạn đọc tập sách “Mô hình nghị viện liên bang cho Việt Nam”.
Tập sách này gồm 3 chương, dài 80 trang, đã đăng trên Tạp chí Thời Đại Mới, vào năm 2017. Nó là một tình cảm của tôi gửi tới những người quan tâm đến đất nước.
Tải về ở link dưới đây:
http://www.tapchithoidai.org/ThoiDai36/201736_NguyenHuyVu.pdf
Những bạn nào không tải được thì nhắn tôi, tôi sẽ gửi bản pdf cho bạn.
Nguyễn Huy Vũ
8.8.2021
